O mediacji jako takiej (o mediacji ogólnie)
Materiał przygotowany w oparciu o książkę: E. Gmurzyńska, R. Morek, red. n., Mediacje. Teoria i praktyka, Warszawa 2018.
Czym jest mediacja?
- Jedną z tzw. alternatywnych metod rozwiązywania sporów.
- Metodą rozwiązywania sporów, w której celem jest ugoda.
- Dążeniem do ugody w sporach w obecności bezstronnego, neutralnego i profesjonalnego obserwatora, tzw. mediatora.
- Dobrowolną metodą rozwiązywania sporów.
- Czymś innym, niż negocjacje.
- Ugodową metodą rozwiązywania konfliktu, w której odpowiedzialność za ugodę ponoszą strony konfliktu.
Mediacja ma wiele rodzajów i technik
Rodzaje mediacji:
- mediacja facylitatywna
- mediacja ewaluatywna
- mediacja oparta na interesach stron
- mediacja transformatywna
- mediacja narratywna
- mediacja humanistyczna
W literaturze przedmiotu pojęcie rodzaju mediacji jest używane synonimicznie z pojęciami modelu mediacji oraz typu mediacji.
- mediacja facylitatywna (facilitative mediation):
- Nazywana jest także mediacją klasyczną, jej istotą jest dojście do ugody za pomocą kreatywnych rozwiązań proponowanych przez strony sporu. Oznacza to, że mediator nie proponuje, a jedynie wspomaga. góra strony
- mediacja ewaluatywna (evaluative mediation):
- Istotą tej mediacji jest dochodzenie do ugody z pomocą rozwiązań proponowanych przez mediatora, który pełni rolę eksperta w danej dziedzinie, a także osoby, która informuje o sytuacji prawnej stron, może przedstawić stronom swoje przewidywania co do rozstrzygnięć sądowych danego sporu. góra strony
- mediacja oparta na interesach stron (interest based mediation):
- Nazywana także mediacją koncetrującą się na rozwiązaniu sporu. Mediacja ta jest współcześnie najbardziej rozpowszechnionym jej typem. „Zastosowanie strategii opartej na interesach stron, określonej również jako strategia win-win, w której każda strona wygrywa, powoduje, że strony współpracują ze sobą w celu osiągnięcia porozumienia”. góra strony
- mediacja transformatywna (transformative mediation):
- Istotą tej mediacji jest doprowadzenie do zmiany sposobu widzenia danego sporu przez «wzmocnienie» stron oraz przez wzajemne «uznanie». góra strony
- mediacja narratywna (narrative mediation):
- Bardzo ciekawy typ mediacji, w którym istotą są opowiadane historie stron konfliktu, a nie ich cele czy motywacje, prymat obrazu świata stron (prymat światopoglądu) nad faktami i przyczynami zdarzeń. góra strony
- mediacja humanistyczna (humanistic mediation):
- Sensem tej mediacji jest uznanie udziału w sporze silnych emocji i skierowanie uwagi na nie właśnie po to, żeby je zrozumieć, wyciszyć, a następnie, żeby strony mogły podjąć ze sobą dialog w celu uzdrowienia relacji. góra strony